Halı kullanıcıları her ne kadar daha çok halının üst yüzeyiyle ilgilenseler de, halının kalitesini ve dayanıklılığını ortaya çıkaran faktörlerin başında halının arkasının ne şekilde kaplandığı gelir. Kaplama ne kadar kaliteliyse halının kullanım süresi de o kadar artar.
Halının arkasının kaplanması (backing) halı üretiminde vazgeçilmez bir işlemdir. Arka yüzey yere temas eder ancak hazırlanışı en az üst yüzey kadar önemlidir. Bu kaplama ne kadar kaliteliyse halının kullanım süresi de o kadar artar.
hali_alti_3Kaliteli Arka Kaplamanın Faydaları
Kaliteli bir arka kaplamanın faydaları şunlardır:
– Yüksek kaliteli arka kaplama ürünün uzun süre kullanılabilmesi için gereklidir. Bu sayede halı kolay kolay yıpranmaz ve sıkı yapısını korur.
– İyi bir arka kaplama sayesinde halının yüzeyi engebesiz, çıkıntısız ve düz bir şekilde sabit kalabilir.
– Halı iplikleri nem ve sıcaklık gibi sebeplerle çekip küçülmezler veya hacimlenmezler.
– Halı zeminde sabit bir pozisyonda kalır. Fazladan yapıştırıcıya ihtiyaç kalmaz. Ekstra yapıştırıcılar hem yeni masraf demektir hem de çevreye zarar verirler.
– Kaliteli arka kaplamalar ses ve ısı yalıtımının iyi bir şekilde yapılmasını sağlarlar.
– Kaliteli arka kaplamaya sahip halılar kolay kolay alev almazlar ve yanmaya karşı daha dirençlidirler.
– Bu tür kaplamaya sahip halılar odanın hava kalitesinin düşmesine sebep olan organik bileşenlerin havaya karışma oranını düşürürler.
– İyi bir kaplamaya sahip halı geri dönüşüme müsaittir ve bu sayede çevre dostu bir yapıya sahiptir.
– Bu tür halılar sıcak suyla yıkanma gibi temizlik yöntemlerine karşı daha dayanıklıdırlar.
Farklı Kaplama Türleri
Halı arka kaplamalarının kullanılan materyale göre farklı türleri vardır. Bunlardan en temel olanları şunlardır:
hali_alti_1
Katran Temelli Kaplama:
Avrupa’da en yaygın olan arka kaplama, işlenmiş polimerle karıştırılmış katranın (PMB) çeşitli miktarlarda kalker astar ile birleştirilmesinden elde edilir. Katran, ham petrolün işlenmesiyle üretilen karmaşık yapıda bir hidrokarbondur. Katran, polimer ile birleştirilir ve arka kaplamanın performansı yükseltilerek halının ömrü uzatılır. Bu tür bir kaplama ipliklerin sabit ve bozulmadan durmalarını sağlar. Katran toplam kaplamanın ağırlığının %70’ini oluşturur. Ancak polimer işlenirken yüksek miktarda enerji kullanılması bir dezavantajdır. Kalkerin çevreye zararı ise çok azdır ve maliyeti oldukça düşüktür.
PVC Temelli Kaplama:
PVC (Polivinil Klorür) etilen ve klor karışımından elde edilir. Etilen, petrokimyasalların işlenmesiyle üretilirken klor deniz suyundan üretilir. PVC kaplama halıya yüksek seviyede sağlamlık ve dayanıklılık sağlar. Aşınmaya karşı halının yapısını uzun süre muhafaza eder ve kolay kolay alev almaz. Farklı türlerde plastikleştirici ile karıştırıldığında yumuşaklık ve esneklik sağlanır. Katran kaplama gibi PVC de kalker astarı ile birleştirilebilir. PVC’nin birinci olumsuz yönü içeriğinde bulunan plastikleştiricilerin çevreye zararlı olmasıdır. İkinci dezavantajı ise içindeki ağır metal sabitleyicilerdir. Bunlar insan sağlığı için zararlı olabilir. Bu yüzden pek çok firmanın bu tür sabitleyicileri uzun yıllardır kullanmadığını hatırlatmak gerekir.
Poliüretan Kaplama:
Poliüretan değişik formalarda bulunan bir polimerdir. Dayanıklı, esnek ve elastiktir. Uzun yılardır halı sektöründe kullanılmakta olup ses ve ısı yalıtımında oldukça etkilidir.
Poliolefin Kaplama:
Poliolefin tek başına veya diğer kopolimerler ile birlikte kullanılan bir çeşit polimerdir. PVC’den farklı olarak plastikleştirici içermez. Şu anda piyasada kullanıldığı yer sayısı pek azdır.
Polyester (PES) Tekstil Kaplama:
Polyester, polietilen tereftalat (PET) içeren bir polimer türüdür. PET kolaylıkla geri dönüştürülebilmekte olup bu işlem oldukça düşük maliyetle yapılabilir. PES kaplamalar diğer kaplamalara nazaran daha az sıkı bir yapıdadır ve daha hafiftir. Bu sebeple PES kaplamalı halıları taşımak nispeten kolaydır. PES kaplamanın olumsuz yanıysa iplikleri sabitlerken daha çok yapıştırıcıya ihtiyaç duyulmasıdır.
Halı kullanıcıları her ne kadar daha çok halının üst yüzeyiyle ilgilenseler de, halının kalitesini ve dayanıklılığını ortaya çıkaran faktörlerin başında halının arkasının ne şekilde kaplandığı gelir. Bugün itibariyle üretici firmalar birbirinden farklı kaplama yöntemleri kullanılıyorlar. Değişik türlerdeki kimyasalların karışımından oluşan bu kaplamalar sayesinde halılar yapısal bütünlüklerini koruyor ve kullanılan maddelere göre daha dayanıklı ve uzun ömürlü olabiliyorlar.
